Λούκα Κατσέλη: Η «σιδηρά κυρία» της κοινωνικής τραπεζικής στο τιμόνι του ομίλου της Εθνικής
Την Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015, η Λούκα Κατσέλη αναλαμβάνει επισήμως την προεδρία του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας. Είναι μια θέση για την οποία αισθάνεται «έτοιμη από καιρό». Έχει σχέδια για τον νέο της ρόλο. Πιστεύει με φανατισμό στον αναπτυξιακό και κοινωνικό ρόλο του τραπεζικού συστήματος και τώρα έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει τις ιδέες της…
Στον σχεδιασμό της Λούκας Κατσέλη, αλλά και του οικονομικού επιτελείου του ΣΥΡΙΖΑ, η Εθνική Τράπεζα θα κληθεί να παίξει έναν στρατηγικό αναπτυξιακό και κοινωνικό ρόλο.
«Αν δεν αναδιαρθρωθεί η παραγωγική βάση της χώρας, αν δεν δημιουργηθούν εγχώρια προστιθέμενη αξία και νέος πλούτος, αν δεν αυξηθούν η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, ακόμα και αν μας χαριστεί όλο το χρέος, είμαστε καταδικασμένοι», εξηγεί η πρώην υπουργός στους συνομιλητές της.
Η Εθνική Τράπεζα έχει συνδέσει την ιστορία της με όλα τα μεγάλα αναπτυξιακά βήματα της χώρας και αυτή την παράδοση θέλει να συνεχίσει η Λούκα. Αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της παράδοσης είναι και η πολιτιστική και μορφωτική προσφορά της Εθνικής. Οι γονείς της, ο Πέλος και η Αλέκα, ήταν καταξιωμένοι στον χώρο της τέχνης, ενώ την οικογενειακή παράδοση ακολουθεί η εγγονή τους, Αμαλία, αλλά και ο εγγονός τους, ο Δημήτρης Αρσένης, που έχει και αυτός καλλιτεχνική φύση…
Πρότυπο διαχείρισης «κόκκινων δανείων»
Η Λούκα Κατσέλη φιλοδοξεί να αναδείξει την Εθνική Τράπεζα σε πρότυπο διαχείρισης των «κόκκινων δανείων». Θέλει να επεκτείνει τη φιλοσοφία του δικού της νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και στις υπερδανεισμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.Έχει ξεκάθαρη άποψη ότι η εξασφάλιση χρηματοδότησης προς τις υγιείς και βιώσιμες επιχειρήσεις συνδέεται με την ορθολογική, αλλά και κοινωνικά υπεύθυνη αντιμετώπιση του προβλήματος των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Η Εθνική Τράπεζα –πιστεύει– οφείλει να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα με συναίσθηση του ρόλου της και της τριπλής ευθύνης απέναντι στους μετόχους, στους πελάτες και στην ελληνική κοινωνία.
Η μεγάλη της φιλοδοξία είναι να γίνει ξανά η Εθνική η πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα, αλλά, συγχρόνως, και πρότυπο εταιρικής διακυβέρνησης:
«Αποστολή της τράπεζας είναι να χρηματοδοτεί με τα κεφάλαια που της εμπιστεύονται οι καταθέτες τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά για προαγωγή επενδύσεων και την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, δεν είναι το κυνήγι των βραχυπρόθεσμων αποδόσεων για τους μετόχους της και τα ανώτατα τραπεζικά στελέχη, μέσω τοξικών χρηματοοικονομικών προϊόντων υψηλού κινδύνου».
Η πολιτική της διαδρομή
Η Λούκα Κατσέλη, στην πολιτική της διαδρομή, βρέθηκε συχνά στο επίκεντρο ζωηρών αντιπαραθέσεων. Ήταν από τους πρώτους Έλληνες πολιτικούς που προειδοποίησαν για τον κίνδυνο προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ενόχλησε αρκετούς και δέχθηκε την κριτική από ακόμη περισσότερους. Όμως, φίλοι και αντίπαλοι αναγνωρίζουν σήμερα ότι πολλές από τις θέσεις και τις αποφάσεις της δικαιώθηκαν από τις εξελίξεις. Αναγνωρίζουν, επίσης, ότι είναι μια πολιτικός πρόθυμη να συγκρουστεί για τις ιδέες της και να υποστεί το πολιτικό κόστος, αλλά και έτοιμη να αναδιπλωθεί, όταν το απαιτούν οι περιστάσεις.Αντιπαράθεση με τον Γ. Παπακωνσταντίνου
Είναι γνωστή η σκληρή αντιπαράθεσή της με τον τότε υπουργό Οικονομικών, Γιώργο Παπακωνσταντίνου, κατά την περίοδο της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου. Ο τότε παντοδύναμος τσάρος της οικονομίας διεκδικούσε το μονοπώλιο της επιρροής στον νέο πρωθυπουργό και την πιστή εφαρμογή του μνημονίου που διαπραγματεύθηκε ο ίδιος. Η Λούκα ήταν ίσως η μόνη που, χωρίς να αμφισβητεί την ανάγκη της προσαρμογής, έβλεπε και την αναγκαιότητα παράλληλων μέτρων στήριξης όσων πλήττονταν. Ήταν η πρώτη που προέβλεψε την εκτίναξη των «κόκκινων δανείων», καθώς η ύφεση και η φορολογική επιδρομή θα μετέτρεπαν το πρόβλημα του δημόσιου χρέους σε κρίση υπερχρέωσης των ιδιωτών, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Ο νόμος Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και η αναστολή των πλειστηριασμών, μελετημένες και ισορροπημένες νομοθετικές ρυθμίσεις που «πέρασαν» μετά από πολλές αντιδράσεις, απέτρεψαν μια πραγματική ανθρωπιστική κρίση.Όταν, την ίδια περίοδο, σε πείσμα των προβλέψεων του μνημονίου, ο πληθωρισμός δεν μειωνόταν, ο Γ. Παπακωνσταντίνου προσπάθησε να επιρρίψει την ευθύνη στην υπουργό Ανάπτυξης, διότι δεν είχε απελευθερώσει την αγορά και τις δυνάμεις του ανταγωνισμού. Η Λούκα, από την πλευρά της, αντέτασσε ότι ο πληθωρισμός είχε ενισχυθεί από τις απανωτές αυξήσεις στους έμμεσους φόρους, στον ΦΠΑ και στη φορολογία στα καύσιμα. Τελικά, ο ακήρυχτος αυτός πόλεμος οδήγησε στη μετακίνησή της τον Σεπτέμβριο του 2010 στο υπουργείο Εργασίας.
Αναγνωρίζεται το έργο της
Παρά τη σύντομη θητεία της στα δύο υπουργεία, άφησε πίσω της έργο που τώρα αναγνωρίζεται. Ίδρυσε το Παρατηρητήριο Τιμών για τα φάρμακα, το οποίο ανατιμολόγησε τα φάρμακα, οδήγησε σε σημαντικές μειώσεις τιμών και μείωσε τη φαρμακευτική δαπάνη κατά ένα δισεκατομμύριο. Πολεμήθηκε, τότε, άγρια από τους θιγόμενους με προβλέψεις για ελλείψεις φαρμάκων, που όμως ποτέ δεν παρουσιάστηκαν. Έφτιαξε έναν πρωτοποριακό νόμο για κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα σήμερα πάνω από 500 τέτοιες επιχειρήσεις να λειτουργούν στη χώρα μας.Προχώρησε σε σημαντική απλοποίηση της διαδικασίας έναρξης και αδειοδότησης των επιχειρήσεων, αλλά και σε επιτάχυνση των διαδικασιών του ΕΣΠΑ. Έφτιαξε σε χρόνο ρεκόρ το ΕΤΕΑΜ και έθεσε σε εφαρμογή το «Jeremy» και «Jessicα». Καθώς δεν δίσταζε να συγκρουστεί με ισχυρά συμφέροντα, προετοίμασε ρυθμίσεις για τη διαφάνεια των συναλλαγών στο λιανεμπόριο, αλλά και των ενδοομιλικών συναλλαγών. Έστειλε 60 υποθέσεις για προβληματικές ενδοομιλικές συναλλαγές στο αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών για έλεγχο.
Η Λ. Κατσέλη ήξερε και πότε έπρεπε να αναδιπλωθεί. Δέσμια των προεκλογικών διακηρύξεων του ΠΑΣΟΚ για αναστροφή των ιδιωτικοποιήσεων, κλήθηκε να αντιμετωπίσει την «καυτή πατάτα» της Cosco. Επέλεξε να επαναδιαπραγματευθεί τη σύμβαση και να οδηγήσει τα πράγματα σε έναν έντιμο συμβιβασμό, τα οφέλη του οποίου κανείς δεν αμφισβητεί σήμερα. Προχώρησε και στην άρση του καμποτάζ, βάζοντας τα θεμέλια για την άνθηση της ελληνικής κρουαζιέρας.
Πάτησε κάλους, έκανε και εχθρούς
Στα δύο αυτά χρόνια πάτησε πολλούς κάλους, έκανε αρκετούς ισχυρούς εχθρούς, όσοι όμως τη γνώρισαν από κοντά έχουν να λένε ότι είναι ένας γοητευτικός άνθρωπος με βαθιά μόρφωση που υλοποιεί αποτελεσματικά τα έργα που αναλαμβάνει.Τον Ιούνιο του 2011, ο Γ. Παπανδρέου στον ίδιο ανασχηματισμό με τον οποίο απομάκρυνε τον Γ. Παπακωνσταντίνου από τον υπουργείο Οικονομικών, την άφησε εκτός κυβερνητικού σχήματος. Τέσσερις μήνες αργότερα, η Λούκα αποφάσισε να καταψηφίσει το περίφημο άρθρο 37 του πολυνομοσχεδίου για το ενιαίο μισθολόγιο, την εργασιακή εφεδρεία και τα συνταξιοδοτικά. Στις 4 Νοεμβρίου, έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Η τελική ρήξη με το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου σημειώθηκε τον Φεβρουάριο του 2012, όταν καταψήφισε το δεύτερο μνημόνιο μαζί με άλλους 21 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που διαγράφτηκαν όλοι.
Έκλεισε, έτσι, ένας κύκλος ισχυρών δεσμών με το ΠΑΣΟΚ και την οικογένεια Παπανδρέου, που ξεκίνησε το 1976, όταν η Λούκα, 24χρονη τότε φοιτήτρια, εντάχθηκε στο κίνημα. Είχε μόλις πάρει το δεύτερο μεταπτυχιακό της στα Οικονομικά από το Princeton, ενώ είχε πάρει το πρώτο της πτυχίο σε ηλικία 20 ετών από το Smith College στη Βοστώνη. Εκείνα τα χρόνια είχε γνωρίσει και τον Αντώνη Σαμαρά, για τον οποίο συχνά έλεγε ότι ποτέ δεν της άσκησε άδικη κριτική. Από το 1977, σε ηλικία 25 ετών, δίδασκε στο Yale, όπου το 1980 έλαβε τιμητική διάκριση ως η καλύτερη νέα καθηγήτρια. Επέστρεψε στην Ελλάδα και το 1987 έγινε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου διδάσκει από τότε μέχρι σήμερα. Όταν δίδασκε στο Yale, είχε φοιτητή τον Νίκο Παπανδρέου, ενώ ως πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 2000, βοήθησε τον Αντρίκο Παπανδρέου να μετακινηθεί ως καθηγητής από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στην Αθήνα.
Στην πλούσια επαγγελματική καριέρα της είχε διατελέσει γενική διευθύντρια του ΚΕΠΕ, διευθύντρια του Κέντρου Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ στο Παρίσι, ενώ συμμετείχε σε διεθνή συμβούλια προσωπικοτήτων, όπως το Συμβούλιο Αναπτυξιακής Πολιτικής του ΟΗΕ και το Συμβούλιο Σοφών για την Αναθεώρηση της Κοινωνικής Χάρτας της Ευρώπης.
Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
